Մենք չենք գնալու վերջին 25 տարում տարբեր ընդդիմությունների կողմից տրորված արահետով

– Պարոն Մարուքյան, վերջին ամիսներին պարբերաբար բարձրաձայնում եք նոր մշակույթի, ինստիտուցիոնալ ընդդիմության պահանջի մասին: Կարծես քայլեր եք անում այդ ուղղությամբ ու չեք հերքում, որ կարող է կուսակցություն հիմնեք: Ի՞նչ է ենթադրում այդ նոր մշակույթի ընդդիմությունը, ինչո՞վ է տարբերվելու դաշտում առկա բազում կուսակցություններից, եւ, առհասարակ, կա՞ դրա հասարակական պահանջը: – Նախ ասեմ, որ նման գաղափար ինձ մոտ ծնվել է Հայաստանի՝ Մաքսային միությանը միանալու հետ կապված հայտարարությունից հետո: Բայց այն պետք է միս ու արյուն ստանար, ավելի խորանար, որ գոնե ես՝ ինձ, ու գործընկերներս՝ իրենց համար որոշում կայացնեին: Իսկ նոր քաղաքական ուժ ստեղծելու վերջնական որոշումը կայացվեց անցած տարվա դեկտեմբերի չորսին, երբ խորհրդարանը քվեարկեց ԵՏՄ-ի պայմանագիրը: Դրանից հետո իմ հայտնի ելույթն էր կառավարման ճգնաժամի նախագծի առիթով, որն ուղղված էր նաեւ ընդդիմությանը: ԵՏՄ-ի քվեարկության ժամանակ ես մի բան հասկացա, որ Հայաստանի քաղաքական համակարգը, իր բոլոր հիվանդություններից բացի, նաեւ մեկ այլ շատ կարեւոր հիվանդություն ունի, որ այն ծայրահեղ չբալանսավորված է, որի արդյունքում նաեւ մեր գործող պետական քաղաքականությունն իրականացվում է, փորձ է արվում բալանսավորել, բայց այն չի ստացվում, ինչո՞ւ, որովհետեւ քաղաքական համակարգում դու ունես այդ դիսբալանսը, դու չես կարող պետական քաղաքականություն վարես բալանսավորված: Այն, որ քաղաքական մեծամասնությունը կարող էր վավերացնել պայմանագիրը եւ կարող է վավերացնել կամ բլոկ անել ցանկացած պայմանագիր, ընդունել կամ թույլ չտալ ցանկացած օրենքի ընդունում, դա պարզ է եւ ակնհայտ: Իմ հիասթափությունն այնտեղ էր, որ մյուս քաղաքական ուժերը չունեին այլ տեսլական՝ նշված զարգացումների հետ կապված, այսինքն, չունեին այլ առաջարկություն իրենց ընտրողներին, չունեն այլ առաջարկություն մեր քաղաքացիներին, եւ դուրս եկավ, որ խորհրդարանում յոթ մարդ գտնվեց, որոնք այլ ճանապարհով էին տեսնում Հայաստանի զարգացումը, ինչը բերում է դիսբալանսի, այն էլ՝ ծայրահեղ: Մինչդեռ, եթե խորհրդարանում 40-50 մարդ այդ օրը դեմ քվեարկեր, բայց ամեն դեպքում պայմանագիրը վավերացվեր, մենք երկրում կունենայինք տոտալ այլ իրավիճակ, եւ իրականացվող պետական քաղաքականությունն այլ կլիներ, թեկուզ իրականացվող քաղաքականությունը, որն ուղղված էր ԵՏՄ-ից ինչ-որ բաներ պոկելու-բերելու առումով, ասենք՝ էժան գազ, ատոմակայանի հետ կապված վարկ կամ այլ ուրիշ բաներ ավելի հեշտ կարվեին: Պարզ ասած՝ եթե խորհրդարանը բալանսավորված լիներ, մեր պետությունն ավելի ուժեղ դիրքերից հանդես կգար: Մենք դրանով ցույց տվեցինք, որ Արեւմուտքի չորս-հինգ տարվա ջանքերն իզուր են անցել: – Պարոն Մարուքյան, իսկ գուցե ներքեւից պահանջ չկա, որի հիման վրա էլ կձեւավորվեր այդպիսի ընդդիմություն, մենք տեսանք, որ Մաքսայինի դեմ ակցիաներին հաշված մարդիկ էին փողոց դուրս գալիս: – Քաղաքացիները չգիտեին, թե ուր է գնում երկիրը, այսինքն՝ նրանց որեւէ մեկը չէր պատրաստել, որ, այ, Ասոցացման համաձայնագրի պլյուսները սա է, մինուսները՝ սա, ԵՏՄ-ինն էլ՝ սրանք: Եվ քանի որ դու չգիտես ինչ ես կորցնում կամ ինչ ես շահում ինչ-որ բանի դիմաց, դու ինչի՞ համար պայքարես, կարող ես, լավագույն դեպքում, լինել չկողմնորոշված, բայց որեւէ գործողություն չես կատարի, առավել եւս՝ պահանջես: Հիմա չգիտենք՝ ԵՏՄ-ից ի՞նչ օգուտ ենք ստացել, ի՞նչն է վնաս, ի՞նչ ենք ստանալու, այսինքն՝ քաղաքացիական մասնակցությունն ընդհանրապես մի կողմ էր դրված թե Ասոցացման համաձայնագրի հետ կապված, թե հիմա ԵՏՄ-ի վավերացման եւ դրանից հետո կապված գործընթացների հետ: Երբ ասում եք՝ հասարակական պահանջ չի եղել. իսկ ո՞վ է Հայաստանի հասարակության մեծ մասի հետ խոսել այդ մասին եւ ասել, թե ինչն է լավը: Պահանջարկը որտե՞ղ պետք է ստեղծվի, առաջնորդները, քաղաքական էլիտա՞ն պետք է մատուցեն քաղաքացիներին, թե ինչն է լավ, թե՞ քաղաքացիները պետք է ասեն: Եթե բացատրեին, այնտեղից հաստատ առաջարկը կգար, մինչդեռ նրանց ընդհանրապես մասնակից չեն դարձրել: Հայաստանի արտաքին տեսլական ես տեսնում եմ, ես ճանաչում եմ մարդկանց, որոնք նույնպես տեսնում են, հիմա իմ ճանաչած մարդկանց հետ քննարկումների մեջ եմ, եւ մենք օրնիբուն աշխատում ենք, որ գանք ընդհանուր հայտարարի եւ սկսենք: Նշեցիք, թե կան բազմաթիվ քաղաքական ուժեր, այո, դրա համար էլ մենք շատ դժվար ենք այդ որոշումը կայացնում, որովհետեւ մենք չենք ուզում լինել այսօրվա եղածներից հերթականը, այլ այսօրվա եղածներից դուրս կանգնածը, տարբերվողը, լուսավորը: Այս քսան տարիների քաղաքական մշակույթը եղել է այն, որ մի քաղաքական ուժը մյուսին ասում է՝ դուք հանցագործներ եք, դուք թալանչիներ, գողեր, ավազակներ եք, իր հռետորաբանության մեջ օգտագործում է ամենավատ բառերը, մենք նույնիսկ փորձելու ենք զերծ մնալ այդ հռետորաբանությունից: – Բայց չէ՞ որ քաղաքական դաշտում կան նաեւ ոչ ռուսամետ, այսպես կոչված՝ արեւմտամետ ուժեր, եթե Ձեր հաշվարկը միայն արտաքին կողմնորոշման վրա է: – Եթե վերցնենք, որ կան, ապա ես չեմ ուզում հետ գնալ ասել՝ ինչ են արել, ոնց են արել, այն ուժերը, որոնք եղել են, նրանք ԵՏՄ-ի պայմանագրից հետո… իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ նրանք Հայաստանի քաղաքացիների հետ աշխատանք չեն տարել, նրանք նույնպես, լինելով այդ արժեքային համակարգի ջատագովը, եթե այդպիսին են, ըստ էության, բավարար քայլեր չեն ձեռնարկել՝ մեղմ ասած, որպեսզի Ձեր կողմից նշված այդ հասարակական պահանջարկը լինի: Հիմա մենք դա մի կողմ ենք դնում, կան՝ շատ լավ, ողջունում ենք նրանց, բայց մենք ուզում ենք տարբերվել նաեւ նրանցից: Ես վստահ եմ, որ լուրջ քաղաքական պլատֆորմ է ձեւավորվելու, թե դա ինչ անունով կկոչվի, քննարկումները շարունակվում են, սկզբից կհայտարարվի նախաձեռնության մասին, կհայտարարվի այն մարդկանց մասին, ովքեր սկսում են այդ նախաձեռնությունը, եւ մենք կսկսենք մեր իդեաները մատուցել ՀՀ քաղաքացիներին, որից հետո, բնականաբար, քննարկման առարկա կդառնա կազմակերպությանն իրավակազմակերպական ձեւ տալը, որի միակ ձեւը կուսակցությունն է: Ամեն ինչ լինելու է թափանցիկ, բոլորն ամեն ինչի մասին իմանալու են, եւ մենք շարժվելու ենք առաջ: Իսկ այն ուժերը, որոնք այդ արժեհամակարգն են պաշտպանում Հայաստանում, այո, մենք իրենց հետ տեսնում ենք համագործակցության ճանապարհներ: Ֆինանսավորման հարցն էլ է բոլորին հետաքրքրում, եւ այդ հարցը տրվում է ցանկացած նորաստեղծ քաղաքական ուժի, բայց ինձ մոտ զարմանք է առաջանում, որ այդ հարցը չի տրվում գործող ուժերին. եթե մեկը կարող է ինձ բացատրել, թե գործող քաղաքական ուժի ֆինանսավորումը որտեղից է, ես ուղղակի կողջունեմ այդ մարդուն: Մեզ համար, մեր նման մարդկանց համար առաջնայինը գումարը չէ, մենք առաջնայինը դիտարկում ենք մեր գաղափարները, ծրագրերը, այդ գաղափարների հանդեպ մեր ունեցած վստահությունը, որ կարող ենք անել, եւ գալիս ենք դրանք իրականացնելու: Նոր երկրորդ պլանում ռեսուրսներն են, որոնք միջոց են՝ մարդկանց քո խոսքը հասցնելու համար: Իսկ այդ ռեսուրսներն անպայման կհայտնաբերվեն տարբեր դրամահավաքների միջոցով, ինչպես Արեւմուտքում է ընդունված, նաեւ այն սեգմենտի միջոցով, որին գալիս ենք խորհրդարանում ներկայացնելու: Ես պատգամավորական ընտրարշավով, մեծամասնական ընտրակարգով ամենաքիչ գումար ծախսած թեկնածուն եմ, այսինքն՝ ես փորձ ունեմ սահմանափակ ռեսուրսներով ստանալու շատ մեծ ու հաջող արդյունք ու վստահ եմ, որ այստեղ էլ հաջողելու եմ: – Այդպես էլ չասացիք, թե ինչ նոր մշակույթի մասին է խոսքը, լիդերությա՞ն գաղափարին եք դեմ, բայց փաստ է, որ Հայաստանում մարդիկ անհատների հետեւից են գնում, կապ չունի նրա ինտելեկտի մակարդակն ու, հետեւաբար, գաղափարները, ուժեղ է, հզոր, փոփոխություն կատարող անձ են տեսնում: – «Փրկիչներ» որոնողները մեր ընտրողները չեն, մենք «փրկիչ» չենք: Ես պատգամավորի ընտրության ժամանակ էլ եմ ասել՝ չեմ փրկելու, ասֆալտ չեմ փռելու, տանիքներ չեմ կառուցելու: Նոր քաղաքական մշակույթ ասելով՝ առաջին հերթին նկատի ունեմ այն, որ մենք չենք գնալու վերջին 25 տարում տարբեր ընդդիմությունների կողմից տրորված արահետով: Պետք է ձերբազատվել այն բոլոր չհաջողված մեթոդներից ու հռետորաբանությունից, ինչն այսօր դաշտում առկա է եւ արդեն 25 տարվա հնություն ունի: Մենք անգամ չենք օգտագործելու այն նույն բառերն ու հռետորական կեցվածքը, ինչն օգտագործվել ու օգտագործվում է մեր քաղաքական ուժերի կողմից՝ թե ընդդիմադիր, թե իշխանական, առանց որեւէ տարբերության: – Ի դեպ, ինչպե՞ս եք վերաբերվում Ձեր դեռ չծնված կուսակցության մասին խոսակցություններին, թե այն իշխանական պրոյեկտ է: – Իհարկե, բնական է, որ ամեն ինչ պետք է արվի, որ սեւացվի ցանկացած նոր բան, Հայաստանում դա ավանդույթ է դարձել: Մեր դեպքում հասկանալի է, որովհետեւ որոշ մարդկանց հացը կտրվում է, հետեւաբար, այդ մարդիկ իրենց ԶԼՄ-ներով ամեն տեսակի ցեխ շպրտում են:

Աղբյուրը ` hraparak.am

Բաժին: featured, Հարցազրույցներ, Մամուլ